De andere kant van ‘het eerste gezicht’
‘Een huisbezoek is vaak het begin van mijn werk met een gezin. Zo ontmoet ik een moeder van vier kinderen in een kleine tussenwoning. De kinderen kijken nieuwsgierig naar mij en vragen of ik kinderen en huisdieren heb. Het lijkt op het eerste gezicht een harmonieus gezin, maar tijdens onze eerste behandelsessie laat moeder de andere kant van ‘het eerste gezicht’ zien.
Moeder heeft het gevoel dat ze gefaald heeft als moeder. Haar zoon luistert slecht, wordt snel boos en maakt vaak ruzie. Ze geeft aan dat ze haar grenzen als opvoeder steeds meer verlegt en dat ze het warme gevoel voor haar zoon steeds minder ervaart. Vader, die vanwege zijn werk niet altijd aanwezig is, sluit af en toe aan bij de behandelsessies. We spreken af hoe we hem zoveel mogelijk betrokken houden.’
Versterken van krachten
‘Een belangrijk aspect van mijn aanpak is het versterken van krachten. Samen met de ouders maak ik een genogram (een soort overzicht van het familiesysteem) en stel vragen om het gezin beter te leren kennen. We bespreken hun kracht en stellen doelen: hoe willen jullie dat het gezin er over zes maanden uitziet? Moeder heeft behoefte aan concrete stappen om de dagelijkse spanningen te verminderen. Vooral de ochtenden, die vaak in ruzie eindigen, zijn een uitdaging.’
Veel oefenen
‘In de wekelijkse sessies werken we stap voor stap aan het herstellen van de gezinsdynamiek. Een van de eerste strategieën die we toepassen, is je kind duidelijke instructies geven. Daarnaast besteden we aandacht aan communicatie en positieve betrokkenheid om de verbinding te herstellen. In de sessies oefenen we veel. Ik sta model: ik doe voor hoe moeder haar zoon een duidelijke instructie kan geven en een kort positief gesprek met hem kan voeren. Daarna oefent zij zelf, waarbij ik haar aanmoedig en complimenteer.
Tijdens de behandeling krijg ik supervisie. Samen met mijn supervisor evalueren we aan de hand van beelden de sessies, kijken we naar wat goed gaat en wat moeder van mij nodig heeft. Dit proces van leren en toepassen is waardevol, het helpt mij om moeder te ondersteunen.'
Aanmoedigen
‘Negatieve patronen ontstaan niet van de ene op de andere dag, en het doorbreken ervan kost tijd. Maar stap voor stap zet moeder door. Wanneer ze begint met de strategie van aanmoedigen en een beloningskaart maakt voor de ochtendroutine, merkt ze al snel verbetering. Door de focus te leggen op wat haar zoon goed doet, ziet ze hem langzaam veranderen. De ruzies nemen af, en ze herontdekt het warme gevoel voor haar kind. Ik sluit het traject met vertrouwen af.’
‘Ik ben Mirjam Nederhoed, PMTO-therapeut bij Jeugdhulp Friesland. Het doorzettingsvermogen van ouders motiveert mij enorm. Dat ze erin slagen om positief te blijven en de lastige momenten samen op te vangen, vind ik bijzonder knap.’